“Solo travel n re sha, yawng pawng nna jahtoi ga!” nga tsun ai Hparat Hkawn @ Ah Mi hte San / Htai
Naura Shadang
NINGNAW, 25-May-2010
Dai ni na ten Wunpawng Ramma ni Mungkan Secular hpaji hpe madang dep ai mungkan a jawng kaba ni hta hpaji hkaja nga ai jahpan gaw grai wa n law shi ai re. Ndai zawn n law la ai kaw na langai rai nga ai, Czech Republic mungdan Prague Mare kaba kaw Internatioanl Economics & Political hpaji hpe hkaja nga ai KBC Amu Madu Kaba Rev. Dr. Hkalam Sam Son a kasha Shayi Hparat Hkawn hpe KRC Ningnaw Jouranal kaw nna email hte san / htai galaw da ai re. Lak lai ai lam langai gaw Czech Republic mungdan gaw lai wa sai 2009 ning, July shata hta Malaysia na Hkang tsinyam 40 jan hpe hkap la da sai re. Matut nna mung Malaysia tsinyam ni hpe hkap la na lam nga ai hpe shiga lawk hku nna, na chye lu ai. Czech mungdan hta shawng du nga sai anhte a kanau kajan gaw gara hku rai nga ai kun? ngu ai hpe NINGNAW shiga dap na Naura Shadang a san / htai da ai lamang hpe hti yu ga!
NINGNAW; Shawng nnan Ah Mi kaw na shachyen shaga ya rit.
Ah Mi; Shaga mying gaw Hparat Hkawn, Htinggaw myin gaw Hkalam, amyu gaw Marip Lama re. Awa, Rev.Hkalam Sam Son hte Anu, Sarama Daw Zung Nyaw hte rau Myitkyina kaw nga kaba wa ai. Annau ni yawng mali nga ai kaw na Kaba htum re.
NN; Ah Mi ya galaw nga ai lam ni hpe loi tsun dan rit!
Ah Mi; Uhm... Ya, Czech Republic mungdan a mare daju Prague kaw laika hpaji sharin hkam la nga ai. Ngai lung ai jawng mying gaw Charles University in Prague re. 1348 ning kaw na hpaw hpang da ai jawng re.
NN; Myen mung gara hpaji madang ngut da sai kun?
Ah Mi; Um…Myen mung asuya kaw na hpaw da ai dakkasu hpe gaw n lung ngut shi ai hku re. Second year (Psychology) sha naw ngut shi ai. Tim, M.I.T e hpaw da ai, B.A.R.S program hpe 2006 ning hta Social Studies Major hte jan mau lu da ai. Myitkyina Dakkasu hta jawng bai wa lung sha ngut na matu myit yaw shada da ai.
NN; Gara hku nna hpaji hkaja na matu Czech mungdan hpe lata ai rai?
Ah Mi; Czech's Ministry of Youth and Sport kaw na developing countries hkan na jawngma ni hpe jaw ai scholarship hte jawng lung na matu hkap la hkrum ai majaw Czech mungdan de du wa ai re. Bai nna, Tinang shawng kaw du taw ai ahkaw ahkang hpe ngang ngang magra akyu jashawn let yaw shada ai de du hkra lahkam na ngu ai myit a majaw re.
NN; Hpa baw subject hpe madung hka ja nga ai kun?
Ah Mi; International Economics and Political Studies re.
NN; Wunpawng Ramma law law gaw Chyum hpaji hpe madung hkaja ma ai. Ah Mi gaw hpa majaw ndai subject hpe lata ai rai?
Ah Mi; Myit lawm na lata ai re. Jawng Kaji kaw na ngai grai myit lawm ai. Awa ngai hpe galoi ma tsun ai ga langai nga ai “ Hpung sara/ma tai yang she Karai a sasana gun hpai ai nre ai, tinang galaw hkawm sa ai shani shagu na sak hkrung hkawm sa lam hta Hkristan kaja langai hku na sakse hkam hkawm sa ai mung sasana re.”
NN; Gara hku nna ndai jawng hpe lu lung ai kun?
Ah Mi; Karai Kasang a chyeju san san a majaw sha n-dai jawng kaw lu lung ai re.
NN; English laika hte seng nna yak hkak ai lam nga ai kun? Laika atsawm hkan lu ai kun?
Ah Mi; Um, N nga mat sai Sarama Kaba Ah Bu a chyeju a majaw ngai hta English laika hte seng na lak lak lai lai yak ai lam nnga ai hku re. Rai tim, M.A program hta nnan lung hpang ai shaloi laika gaw grai yak ai hku re. Nye a n-law n-la machye machyang a majaw sut masa hte mung masa hpaji ni hpe sharin hkam la hpang wa ai shaloi grai nan yak ai hku re. Manang ni hta grau aten jaw na hka ja ra ai, manang ni hta grau stress law ai hku re. Dai yak hkak ai ni kaw na nye matu grai manu dan ai hpaji ni hpe sharin hkam la lu ai majaw ngai grai myit dik ai.
NN; Ami ya jawng lung nga ai mungdan kaw tinang jinghpaw Wunpawng ramma kaga naw nga ai kun? Myen mung masha ni gaw nga ai kun?
Ah Mi; Prague, Charles University kaw jawng lung taw ai ngai hkrai re. Jinghpaw Wunpawng Ramma kaga n nga sai. Moi 2007-2008 Charles University Language Preparatory School kaw lung ai shaloi gaw Myan mung kaw na Karen jawng lung manang langai nga ai tim shi 2008 summer kaw Myanmung de nhtang wa mat sai. Jawng n lung ai Myen mung kaw na masha 50 jan ram nga ai. Hkang 40 jan (2009 ning July hkan kaw du wa ai ni rai ma ai) hte Myen 10 jan ram re.
Kalang lang Prague kaw nga ai People In Need NGO hte Film Academy kaw Myen mung kaw na Human Right Activists ni hte "Short documentary" gayet ai ni shata masum (shnr) laning mi Interns hku (shnr) learners hku sa ma ai.
NN; Ah Mi ni a jawng kaw hpa baw maigan amyu masha ni law ai rai?
Ah Mi; University ting kaw jawng ma 40,000 jan nga ai hku re. International jawng ma ni hta gaw American ni law dik htum re.
NN; Jinghku jingyu n nga ai maigan mungdan kaw langai hkrai nga ai shaloi yak hkak ai lam hpa nga ai kun?
Ah Mi; Yak hkak ai lam gaw hti ndang hkra nga ai hku re. CULTURE SHOCK hte HOME SICK gaw nye matu mang hkang kaba ni re.
NN; Jawng kade daram naw lung ra ai kun?
Ah Mi; One semester naw ra ai. Du na semester kaw gaw Thesis ka shangut sha rai sai.
NN; Ah Mi shinggan bungli ni mung galaw ai kun?
Ah Mi; Jawng lung ten hta gaw shinggan bungli n galaw byin ai. Summer kaw gaw ten daw chyen amu ni galaw byin ai. 2009 ning kaw Volunteer hku na gaw n-dai kaw du taw ai Hkang refugee ni kaw nye manang sasana sara hte rau shata mi kalang sa gawan byin ai. Shanhte myit kaji garen lam yawm na matu hte ra ai lam ni hta lu garum na matu. Ngut na nye manang ni galaw ai Homeless mission hta e shang lawm garum ai.
NN; Rau ai ten kaning re ai shara hkan wam hkawm chye ai rai?
Ah Mi; Rau ai ten ngai Laika buk seng kaba de sa na, ngai nlu mari hti ai laika buk ni sa hti dung dung re ai. Nu, Wa, kanau ni, bai nna ngai tsaw ra la ai nye kanu dim, manang ni hte shaga ai. Nye makau grup yin kaw na ngai tsaw ra ai, ngai hpe tsaw ra ai masha ni hpe aten jaw shaga ai hpe ngai ra sharawng ai.
NN; Jawng ngut jang hpa galaw mayu ai rai?
Ah Mi; Ngai sharin da ai hpaji hte nye makau grup yin a matu akyu rawng ai galaw mayu ai.
NN; Wunpawng ramma law law hpaji hparat lam hta myit mada ai daram hkaja na ahkang n lu ai ten maigan mungdan hta hpaji hka ja lu ai majaw gara hku hkam sha ai rai?
Ah Mi; Yak yak hkak hkak kaw na chyeju san san a majaw sha lu lung ai re majaw Wunpawng yawng a matu sha nrai, shingyim masha yawng a matu mu gun hpai na matu grau shakut ra ai ngu hkam sha ai. N-dai kaw maigan jawng lung ai ni sha chyeju hkam la ai ngu tsun mayu ai n re. Kaja nga yang, yawng hpe n bung ai chyeju kumhpa hpe Karai Wa gaw lajang da ya ai ngu hpe dum shangun mayu ai.
NN; Ya na zawn tinang a mungdan n re ai maigan mungdan de pru hkawm sa ai shaloi jawng laika n re ai sha kaga kaning re ai hpaji ni chye la lu ai kun?
Ah Mi; Sharin hkam la ai law law hta na lak lai ai langai gaw tinang hte nbung ai htung hkring, nga sat nga sa hta kaba wa ai masha amyu myu hte kanawn mazum chye wa ai. Shinggyim ahkaw ahkang hte seng na, masha langai hpe masha hku chye mu wa na matu sharin hkam la ai.
NN; Dai ni ramma law law dakkasu jawng ni hta nga ra na ten htingbu mungdan hkan tsinyam (refugee) hku nna nga pra let pu kan magam bungli shakut sha ra ai ni hpe gara hku tsun mayu ai rai?
Ah Mi; Tinang hkawm na ngu na lata da sai lam hta yak tim, dam dam nga tim, myit daw tim, shawng lam asin nga taw tim, myit n daw ai sha Karai Wa hta manoi let, ya lu taw ai ten hpe atsawm jai lang akyu jashawn hkawm sa yang kaja na re. Hpawt de na matu myit tsang taw na malai, dai ni na ten hpe atsawm sha kyu jashawn jai lang ai gaw grau mai kaja nga ai. Dai majaw myit n daw ga. Anhte yawng rau re ngu tsun mayu ai.
NN; Mungkan madang dep hpaji hpe tang du hkra hkaja lu ai Wunpawng ramma ni gaw grai naw yawm ai dai ni na ten hpaji chye ai Wunpawng Ramma ni a lit hpe kade daram chye na ai kun?
Ah Mi; Htaw lamau kaw na shata shagan ni yawng pawng let ning sin hpe ja htoi ai zawn anhte Wunpawng ramma ni yawng mung anhte a nsin chyip re Wunpawng shawng lam hpe jahtoi na matu lit nga nga ai. Solo travel nre sha yawng pawng let ja htoi ra ai ten du sai ngu mu ai.
NN; Malaysia kaw Wp tsinyam ni 4000 jan nga ai. Ndai kaw hpaji hparat hkaja mayu tim asak gaw kaba wa, ahkaw ahkang gaw n lu re ai ramma law law nga ai. Ndai ni hpe gara hku n-gun jaw mayu ai kun?
Ah Mi; Ngai kaw gaw hpa ahkaw ahkang, background mung n nga ai law, ngu nna hkum myit daw ngu tsun htet mayu ai. Tinang hkum tinang atsawm n yu ai sha gam maka hpe mara shagun taw yang gaw nsin tup re shawng lam hpe sha mu na, pru lam galoi n mu ai masha sha tai taw na re. Tsun mayu ai gaw, Shawng lam rawt jat lam chying hka gaw mu chye ai ni a matu galoi mung anga taw nga ai.
Ahkyak dik htum langai "Share" galaw dat mayu ai, anhte hta ya lu taw ai ya yang na ten hpe manu shadan let hkawm sa yang prat a manu dan lam hpe grau grau mu wa na re. Ngai grai ra ai Kung-fu Panda movie kaw na ga hpe quote galaw mayu ai “Yesterday is history, tomorrow is mystery, and today is a gift that’s why it is called present” da. Yawng tinang a gift hpe manu shadan jai lang lu ai ni tai u ga ngu Prague kaw na kyu hpyi dat ai law.
No comments:
Post a Comment