Man chyang Zi Num shi htawn dan na

Man chyang Zi Num shi htawn dan na

Manchyang Zi Num
22-May-2010


Hpu Ba na wa ai gaw n re yaw...


Man Chyang Zi Num nan mu hkrup, hti hkrup ai hpe shi htaw dan na she re. Na ga ai n rai? Jinghpaw Wunpawng myu sha ni Mahtum Mahta GA de laika sa hpyi la yang, Lam jarik htum mat na Shan Hpyi Laika ju sha kau ai lam le. Shan Hpyi Laika ju sha la ai majaw Jinghpaw Wunpawng myu sha ni IQ/EQ hpring hpring rai mat sam ai da le.

Bawnu grai kaja ma ai majaw laika n lu tim, Jinghpaw Labau hpe pyi by heart tsun lu ai da yaw. Jai Wa Ga, Dum Sa Ga, Kai Ji, Ga shagawp, Ga Malai, Maumwi ni mahkra hpe Dum Lawng hta Dum Hkang hti ai zawn n-gup hte sha tsun wa ma ai re yaw! N mau i?


1895 shaning hta chyawm gaw n mai ju sha ai baw laika hpe Dr. Ola Hanson shapraw dat ya sai oi! Shawng nnan na Jinghpaw laika buk gaw Dr. Ola Hanson ka ai Jinghpaw -English Dictionary re ai yaw. Matsing da ga lu. 1927 ning March shata 27 ya shani Manmaw kaw galaw ai Jinghpaw ni kaw Sasana shang ai (50) ning hpring Ja Jubilee hta gaw Jinghpaw hku gale da ai Chyum laika hpe Dr. Ola Hanson nan ap ya sai re.


Dai hpang kaw na matut manoi pru wa ai Laika Buk, Journal, Magazine ni gaw naw dum ai i? Malap sai n rai? Bai shi htaw dan sai lu oi! Jinghpaw Hkalup Hpung kaw na shapraw ai 'Jinghpaw Shi laika' hpe August 1914 kawn 1942 lapran shata mi kalang lu shapraw sai re. Hpung hte seng ai raitim, Sumrai, Sumroi, Shiga kadun ni hpe shalawm da ai da yaw. Moi kaw na prat dep chyalu... i!

Myen mung shanglawt lu ai hpang, 'Jinghpaw Mung Gintawng' shi laika hpe mung Jinghpaw mungdaw Shi Sumla Dap (Pyan Chyar Ye Hta Na) kaw na bat shagu shapraw yu sai yaw. Taw Lan Ye Kongsi prat hta gaw 'Mali Gindai' gabaw hte 10 ya hta kalang bai shapraw ma ai da. 1947 ning hta mung 'Pawng Yawng Ram Rawt N-sen' nga nna shata shagu shapraw ma ai le.

Mying kaba dik gaw 'Jinghpaw Prat' shi laika rai nga ai. 1958 June shata kawn 1963 February shata du hkra bat mi kalang shapraw ai re. Laika man 12 rawng nna kanan (copy) - 4000 shapraw ma ai. Manu gaw hti mi jaw ra ai da. Du wa Lahpai Zau Bawm lit la shapraw ai hpe myit dum ga i!

Dai ten na Jinghpaw jawngma ni mung n shayawm ma ai. 'Jawngma Journal' ngu ai hpe 1954 January kawn 1955 January du hkra 4 lang shapraw masai re. Dai hpang 1958 ning hta 'Jawngma Ning Li' hte 1960 hta 'Jawngma Shanan' journal ni hpe mung shapraw masai rai.

Manmaw bu ni shan hpyi laika ju sha yang grau sha sam ma ai. Laika grau lu shapru ma ai. 1956 August shata hta 'Shanglawt Nsen' journal, 1957 ning November shata hta mung 'Mung Masha' magazine, 1957 ning 'Ulat Hpunggam' magazine ni hpe ka shalat dat masai re. Jinghpaw Catholic Sasana Hpung ni mung 1957 ning hta 'Jinghpaw Kasa' magazine hpe shapraw sai.


Myitkyina bu na ramma ni mung 'Ramma Ginra' magazine hpe 1963 ning hta shapraw da lu sai. Dai hpang gaw, Yangon Dakkasu Laili laika hte Htunghking Hpung kaw na mung 'Hparat Ninghkawng' magazine hpe 1968 kawn 1988 du hkra shaning shagu shapraw ai hpe yawng dep hti la saga ai. Madalay Dakkasu ni a 'Chyurum Shalat' magazine mung 1969 kawn 1988 du hkra, grai shakut let shaning shagu pru wa sai majaw Jinghpaw Wunpawng myu sha ni myi hpaw na na wa saga ai le....i!


Dai ni na ten hta mung, buga shagu, ginra shagu, laika myu hkum, gabaw law law hte yawng hpe myi hpaw na hpaw n-gup hpaw na matu ladat law law hte shapraw nga masai lu. Kashun kashe mari hti na lit gaw anhte yawng hta nga saga ai yaw....


KRC ni a Ningnaw Journal n hti yang, shawng de lahkam htawt na lanyan taw nga na yaw. Break Dance ka ai zawn shara mi kaw sha ka manawt taw nga na lu! Ningnaw Journal hpe hti let Manau nau ai zawn wuhpung hte rau shawng de htawt sit ka manawt wa ga i!


Man chyang Zi Num pyi Shan Hpyi Laika n lu sha tim, dai ni mu hti, mu hkrup la ai hpe n chye n kaw n hkye n baw rai, ndai lang gaw ndai hte shi htaw dat sai lu yaw....

Shamyet shanat;- Khit amin ne Kachin Yin Kye Mu (Maran Bawk La)

No comments:

Post a Comment